Να τι συμβαίνει εκτός την καταστροφή της δασικής περιουσίας, με τα πιο αργοκίνητα ερπετά και άλλα ζώα ή ακόμη εκείνα που θα παγιδευτούν στη φωτιά, οπότε κινδυνεύουν ακόμη και από ασφυξία.
Η χελώνα της φωτογραφία ευτυχώς διασώθηκε με ελάχιστα εγκαύματα από την πυρκαγιά που ξέσπασε νωρίς το απόγευμα στους Βωρους του Δήμου Φαιστού, ενώ είχε προηγηθεί και η φωτιά του Αντισκαρίου.
Αναφορικά με τις φωτιές
Πριν εμφανιστεί ο άνθρωπος και μάθει να ε τη φωτιά, μια πυρκαγιά μπορούσε να ξεκινήσει στη φύση από έναν κεραυνό ή την έκρηξη ενός ηφαιστείου. Μόνο σε λίγες περιοχές, οι αιτίες αυτές εξακολουθούν να είναι σημαντικές για το ξεκίνημα πυρκαγιών.
Σήμερα, οι φωτιές που ξεκινούν από ανθρώπινη αμέλεια ή εμπρησμό
Οι επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις της δασικής πυρκαγιάς στην πανίδα και χλωρίδα μιας περιοχής διακρίνονται σε άμεσες και έμμεσες.
Οι άμεσες γίνονται σχεδόν ακαριαία αντιληπτές: η υπέργεια βλάστηση στις περισσότερες περιπτώσεις αφανίζεται, ενώ η πανίδα, ανάλογα με τις ικανότητες κάθε είδους, είτε αφανίζεται είτε επιλέγει τον αναγκαστικό δρόμο της προσφυγιάς. Αντίθετα, χρειάζονται πολλά χρόνια για να αντιληφθούμε τις έμμεσες επιπτώσεις.
Αν και η ίδια η αυταξία του δάσους είναι αδιαπραγμάτευτη, υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις των πυρκαγιών που μπορούν να καταγραφούν με νούμερα:
• Απώλειες στην παραγωγή ξύλου
• Υποβάθμιση παραγωγικότητας δασικών
εκτάσεων
• Απώλειες γόνιμου και παραγωγικού
εδάφους. Με το κάψιμο του φυλλοτάπητα όπως και μέρους του «χούμου»
• Μείωση στην παραγωγή χρησιμοποιήσιμου νερού.
• Απώλειες ανθρώπινων ζωών.
• Ζημιές σε κτίσματα και άλλα ανθρώπινα
αγαθά του ανθρώπου.
• Απώλειες ζωικού κτηνοτροφικού
κεφαλαίου.
• Απώλειες πολύτιμου γενετικού υλικού.
• Απώλειες στην πανίδα.
• Υποβάθμιση φυσικού περιβάλλοντος
(αύξηση θερμοκρασίας και CO2 και μείωση O2).
Οι επανειλημμένες πυρκαγιές εξάλλου μπορεί να οδηγήσουν στην εξαφάνιση ακόμη και «προσαρμοσμένων» σε αυτή δασών (όπως είναι πολλά μεσογειακά δάση).
Το Τρίγωνο της φωτιάς
Για να υπάρξει φωτιά πρέπει να συνυπάρξουν τρία στοιχεία:
1. καύσιμη ύλη
2. θερμότητα
3. οξυγόνο.
Αυτά τα στοιχεία μπορούν να παρασταθούν σαν τις πλευρές ενός τριγώνου. Το τρίγωνο (άρα και η φωτιά) μπορεί να υπάρξει μονάχα όταν υπάρχουν και τα τρία στοιχεία. Γι’αυτό στην κατάσβεση των πυρκαγιών προσπαθούμε να εξαλείψουμε έναν από αυτούς τους παράγοντες (π.χ. σκεπάζοντας την καύσιμη ύλη με χώμα, στερούμε το οξυγόνο, ή κόβοντας την βλάστηση για να σχηματιστεί “αντιπυρική” λουρίδα, αφαιρούμε την καύσιμη ύλη ή τέλος, καταβρέχοντας τη φωτιά, ψύχουμε την καύσιμη ύλη).
Βόσκηση
Καθώς διάφορα ψυχανθή (τριφύλλια κ.ά.), που προτιμώνται ιδιαίτερα από τα κτηνοτροφικά ζώα, αφθονούν μετά από πυρκαγιά, δεν είναι παράξενο που η φωτιά χρησιμοποιείται τακτικά από τους κτηνοτρόφους σαν μέσον βελτίωσης των λιβαδιών τους. Αντίστοιχα, οι καμένες εκτάσεις θεωρούνται άριστοι βοσκότοποι που όμως στην κυριολεξία δέχονται την πίεση των κτηνοτροφικών ζώων που ποδοπατούν τα νεαρά φυτάρια και συμπιέζουν το έδαφος.
Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μέχρι και ο ολοκληρωτικός αφανισμός του δάσους, ενώ αν η πίεση συνεχιστεί, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ χειρότερα
Ωστόσο, η βόσκηση μπορεί να έχει και, εντελώς αντίθετα, έναν θετικό χαρακτήρα στην προστασία των δασών από τις πυρκαγιές. Ελεγχόμενη βοσκή μπορεί να περιορίσει την καύσιμη ύλη και να κάνει τα δάση λιγότερο ευάλωτα στις πυρκαγιές...
Οι πυρκαγιές επηρεάζουν κάποια ζώα με «αρνητικό» και άλλα με «θετικό» τρόπο.
Τα πουλιά, σε σχέση με άλλους οργανισμούς έχουν το πλεονέκτημα
της πτήσης που τα βοηθά να απομακρύνονται εύκολα από το μέτωπο της φωτιάς. Το ίδιο ισχύει και για τα μεγαλόσωμα θηλαστικά που μπορούν να απομακρυνθούν, τρέχοντας. Κατά τη διάρκεια της φωτιάς και ανάλογα με τις δυνατότητές τους, τα πουλιά και άλλα σπονδυλωτά μπορεί να φανερώσουν σημεία πανικού, ή να απομακρυνθούν ήρεμα ενώ υπάρχει ακόμη και η περίπτωση να προσελκυθούν από τη φωτιά. Είναι γνωστό ότι οι πελαργοί στην Αφρική προσελκύονται στις καιγόμενες περιοχές, ενώ και στην Ελλάδα τα Σταυλοχελίδονα-Hirundo rustica δεν χάνουν την ευκαιρία για ένα άνετο γεύμα από τα έντομα που απομακρύνονται πανικόβλητα.
Αν όμως τα ενήλικα πουλιά μπορούν να απομακρυνθούν εγκαίρως από τη φωτιά, δεν συμβαίνει το ίδιο με τους νεοσσούς και τα αβγά στις φωλιές που αναπόφευκτα καταστρέφονται*. Το ίδιο συμβαίνει με τα πιο αργοκίνητα ερπετά και άλλα ζώα ή ακόμη εκείνα που θα παγιδευτούν στη φωτιά, οπότε κινδυνεύουν ακόμη και από ασφυξία.
*Αν και η αναπαραγωγική περίοδος των πουλιών είναι συνυφασμένη με την άνοιξη, στην πραγματικότητα και το καλοκαίρι, όπου σημειώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός αλλά και οι καταστροφικότερες πυρκαγιές, είναι μια οικογενειακή περίοδος για πολλά είδη που γεννούν για δεύτερη ή τρίτη φορά.
Όμως, τα αποτελέσματα της πυρκαγιάς δεν αποτιμώνται μόνο από τις απώλειες που σημειώνονται κατά την διάρκειά της. Μετά το πέρασμα της φωτιάς και για αρκετά τουλάχιστον χρόνια, ο βιότοπος των ζώων που ζούσαν στο δάσος αλλάζει ριζικά και, για πολλά γίνεται πλέον ακατάλληλος.
Πηγή πληροφοριών:WWF Ελλάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου